Απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη θωράκιση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας
Με απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η θαλάσσια περιοχή γύρω από το νησιωτικό σύμπλεγμα των Φούρνων Κορσεών χαρακτηρίζεται επίσημα ως προστατευόμενο τοπίο και φυσικός σχηματισμός, επιβεβαιώνοντας την ανάγκη διατήρησης του σπάνιου οικοσυστήματος της περιοχής.
Η απόφαση αποσκοπεί στην ουσιαστική προστασία των κοραλλιογενών σχηματισμών και της θαλάσσιας πανίδας, ενισχύοντας την οικολογική και επιστημονική αξία της περιοχής. Οι Φούρνοι και οι γειτονικές νησίδες αποτελούν κρίσιμο θύλακα βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο.
Η περιοχή βρίσκεται δυτικά-νοτιοδυτικά της Σάμου και ανατολικά της Ικαρίας. Ο χάρτης που συνοδεύει την απόφαση καθορίζει τα ακριβή γεωγραφικά της όρια, ενώ το σχετικό Παράρτημα ΙΙ περιλαμβάνει τις γεωγραφικές συντεταγμένες για κάθε σημείο της οριογραμμής.
Αναμένονται ειδικοί όροι και περιορισμοί για δραστηριότητες εντός της προστατευόμενης περιοχής (π.χ. αλιεία, τουρισμός, έργα), οι οποίοι θα καθοριστούν με μεταγενέστερη υπουργική απόφαση, όπως προβλέπεται από τον νόμο.
Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία αποτελεί ένα ακόμα βήμα για την ενίσχυση του φυσικού αποθέματος της Ελλάδας, συνδέοντας την περιβαλλοντική πολιτική με τις ευρωπαϊκές στρατηγικές για τη βιοποικιλότητα έως το 2030.
Σχετική ανάρτηση για το θέμα έκανε και το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» αμέσως μόλις κοινοποιήθηκε η υπουργική απόφαση που χαρακτηρίζει επίσημα ως προστατευόμενο τοπίο και φυσικό σχηματισμό όλη την περιοχή γύρω από το σύμπλεγμα των Φούρνων, τονίζοντας τη μεγάλη σημασία που έχει για την προστασία των «κρυμμένων θησαυρών» των θαλασσών μας, που κινδυνεύουμε να χάσουμε πριν ακόμη τους γνωρίσουμε.
Ακολουθεί η απόφαση ΥΠΕΝ/ΓΔΠΠ/54664/1100 (ΦΕΚ Δ 337/27.05.2025) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (27/05/2025):
fek_d_337_2025
Ακολουθεί η ανάρτηση του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» (30/05/2025):
Τα Κοραλλιγενή Οικοσυστήματα των Φούρνων-Κορσεών Αποκτούν Θεσμική Προστασία
Τα παγκόσμιας περιβαλλοντικής σημασίας κοραλλιγενή οικοσυστήματα στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Φούρνων Κορσεών χαρακτηρίστηκαν πλέον με ΦΕΚ ως “προστατευόμενος φυσικός σχηματισμός και προστατευόμενο τοπίο”. Αυτό αποτελεί ένα πολύ σημαντικό προηγούμενο για την προστασία των θαλασσών, καθώς είναι η πρώτη φορά που στην Ελλάδα θεσμοθετείται η προστασία αυτών των παραγωγικών και εν μέρει άγνωστων οικοσυστημάτων. Η ισχύουσα (επί δεκαετίες) νομοθεσία που ορίζει την προστασία των κοραλλιγενών οικοτόπων δεν είχε ποτέ εφαρμοστεί στην Ελλάδα.
Τα παραπάνω είναι αποτέλεσμα της πολυετούς επίμονης έρευνας, που υλοποιήθηκε στην περιοχή από το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος, σε στενή συνεργασία με τον Δήμο Φούρνων και τους ψαράδες του νησιού, με τη σημαντική συμβολή εξειδικευμένων επιστημονικών συνεργατών: τον διεθνή περιβαλλοντικό φορέα
Oceana , τον γαλλικό φορέα
UNDER THE POLE και το Ιόνιο Πανεπιστήμιο . Αυτή η σημαντική δράση που υλοποιείται χωρίς τη χρήση δημόσιων πόρων, ήταν εφικτή με τη στήριξη του Ιδρύματος Costas M. Lemos Foundation και του γαλλικού φορέα
Pure Ocean Fund . Η έρευνα πρόκειται να συνεχιστεί έτσι ώστε να μπορέσουμε να συγκεντρώσουμε περισσότερα στοιχεία για αυτά τα άγνωστα, δυσπρόσιτα αλλά ιδιαίτερα σημαντικά, παραγωγικά και φυσικά εντυπωσιακά θαλάσσια οικοσυστήματα.
Η ισχύουσα νομοθεσία που ορίζει την προστασία των κοραλλιγενών οικοτόπων, δεν ήταν έως τώρα δυνατόν να εφαρμοστεί στην Ελλάδα καθώς αυτοί δεν έχουν χαρτογραφηθεί και συνεπώς είναι άγνωστη η θέση τους. Ως λύση για τη γρήγορη εφαρμογή μέτρων προστασίας, το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος έχει αναπτύξει και εφαρμόσει μία μεθοδολογία ταχείας αξιολόγησης και χαρτογράφησης των κοραλλιγενών οικοτόπων. Αυτή η μεθοδολογία συνδυάζει την επιστημονική έρευνα στη θάλασσα χρησιμοποιώντας σύγχρονες τεχνολογίες (multibeam sonar, biomass scanner, Remotely Operated Vehicles), καταδύσεις επιστημόνων σε βάθη έως και 100 μέτρων, με την τοπική οικολογική γνώση των αλιέων. Το ενδιαφέρον και οι πρωτοβουλίες του Γενικού Γραμματέα κ. Πέτρου Βαρελίδη ήταν καταλυτικής σημασίας για την ταχεία διαδικασία θεσμοθέτησης των μέτρων από πλευράς του Υπουργείου Περιβάλλοντος.
Τις επόμενες ημέρες αναμένεται νέα υπουργική απόφαση που θα απαγορεύει τις καταστρεπτικές πρακτικές αλιείας στην περιοχή. Αυτό είναι απαραίτητο, δεδομένου ότι τα κοραλλιγενή οικοσυστήματα είναι παντελώς εκτεθειμένα στις καταστροφές που προκαλούνται από την αλιεία με συρόμενα εργαλεία, καθώς στις ίδιες περιοχές δραστηριοποιούνται δεκάδες μηχανότρατες – τόσο ελληνικές όσο και τουρκικές. Από την πλευρά των ελληνικών σκαφών, οι δραστηριότητες αυτές πραγματοποιούνται έως τώρα συχνά εντός των νόμιμων αλιευτικών πεδίων, καθώς δεν είχε εφαρμοστεί η ισχύουσα νομοθεσία που προβλέπει την προστασία των περιοχών αυτών, ωστόσο, η νότια περιοχή του νησιωτικού συμπλέγματος βρίσκεται συνεχόμενα στο επίκεντρο παράνομης αλιείας, έχοντας ήδη προκαλέσει μη αναστρέψιμη καταστροφή σε κάποιες περιοχές. Επόμενος κοινός στόχος του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος και του Δήμου Φούρνων είναι η ουσιαστική τήρηση και εφαρμογή των μέτρων προστασίας, ώστε να μπει ένα τέλος στις καταστροφές που προκαλούν τα αλιευτικά σκάφη ανεξαρτήτως εθνικότητας.
Το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος και οι επιστημονικοί μας συνεργάτες θα συνεχίσουμε με επιμονή τις προσπάθειες για τον εντοπισμό και τη χαρτογράφηση κοραλλιγενών οικοτόπων, καθώς και άλλων σημαντικών οικοσυστημάτων, και σε άλλες περιοχές των ελληνικών θαλασσών.
Στόχος μας είναι, σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες και αρχές, να αναπτύξουμε ολοκληρωμένες μελέτες και προτάσεις διαχείρισης, ώστε -έστω και με δεκαετίες καθυστέρηση- να προωθήσουμε την εφαρμογή στοχευμένων και αποτελεσματικών δράσεων προστασίας. Σε συνεργασία με τον Δήμο Φούρνων Κορσεών, θα φροντίσουμε ώστε αυτός ο εντυπωσιακός φυσικός πλούτος να γίνει γνωστός και οικείος – όχι μόνο στους κατοίκους και επισκέπτες του νησιού, αλλά και σε όλους όσοι συμμερίζονται τον θαυμασμό αλλά και την αγωνία μας να μοιραστούμε τη γνώση και την κοινή ευθύνη για την προστασία των «κρυμμένων θησαυρών» των θαλασσών μας, που κινδυνεύουμε να χάσουμε πριν ακόμη τους γνωρίσουμε.
