Ο καθηγητής Θεμιστοκλής Κατσαρός μας μιλάει για τα πασχαλινά έθιμα του νησιού μας
Ο αγαπημένος συμπατριώτης μας, καθηγητής Θεμιστοκλής Κατσαρός, Ιστορικός και Αρχαιολόγος, ιδρυτής και Έφορος του Λαογραφικού και Ιστορικού Μουσείου Αγίου Κηρύκου, σε συνέντευξη που μας παραχώρησε τον Απρίλιο του 2023, μας μιλάει για τα πασχαλινά έθιμα του νησιού μας.
Ο κ. Κατσαρός περιγράφει με γλαφυρότητα τα πασχαλινά έθιμα της Ικαρίας, ξεκινώντας από τις Απόκριες και φτάνοντας ως και τη Λαμπροβδομάδα, δίνοντας έμφαση σε γαστρονομικές παραδόσεις, παιδικά παιχνίδια, θρησκευτικά δρώμενα και ξεχασμένα λαϊκά έθιμα όπως το «μοιρολόι της Παναγίας», η χρήση λαμπάδας από τον Επιτάφιο για προστασία των ναυτικών και το έθιμο του μνημόσυνου.
Η νηστεία, όπως εξηγεί ο κ. Κατσαρός, ξεκινούσε σταδιακά την Τυρινή και κορυφώνονταν με την αυστηρή νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας. Περιγράφει παραδοσιακά φαγητά όπως τα χερομακάρονα και τα λαζαράκια, τη συνήθεια της μουτζούρας την Καθαρά Δευτέρα, τα κάλαντα του Λαζάρου και τα έθιμα των Βαΐων. Αναφέρεται επίσης στη σημασία της Μεγάλης Πέμπτης («ανεμοπέφτη») και στη συγκινητική παράδοση του Μοιρολογιού της Παναγίας, που παλαιότερα ψαλλόταν από τις γυναίκες τα ξημερώματα της Μεγάλης Παρασκευής. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται και στα εξωκλήσια όπου οι νέοι άναβαν καντήλια, καθώς και στη συμβολική σημασία των λαμπάδων από τον Επιτάφιο.
Ολόκληρη η αφήγηση του κ. Κατσαρού ζωντανεύει μνήμες και εικόνες μιας αλλοτινής εποχής, φωτίζοντας πτυχές που τείνουν να ξεχαστούν.
Βίντεο συνέντευξης Θεμιστοκλή Κατσαρού για τα έθιμα του Πάσχα στην Ικαρία:
Συνέντευξη στο Γιώργο Σούρτη για το Ράδιο Ικαρία 87,6 FM.
